اختلافات گمرکی
مرجع رسیدگی به اختلاف در تشخیص نوع کالا و تطبیق مشخصات آن با مندرجات تعرفۀ گمرکی و سایر اختلافات ناشی از اجراء مقررات گمرکی و مقررات صادرات و واردات ، کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است. این کمیسیون از پنج نفر کارمند بصیر و مطلع به امور گمرکی به انتخاب رئیس کل گمرک و یک نفر از کارمندان بصیر و مطلع وزارت امور اقتصادی و دارائی و یک نفر از کارمندان بصیر و مطلع وزارت بازرگانی به انتخاب وزراء مربوط تشکیل میشود.
رأی کمیسیون در مواردی که به مابهالاختلاف مبلغ رأی و مبلغ مورد قبول مؤدی یا مورد مطالبه گمرک ایران پنج میلیون (5.000.000) ریال یا کمتر باشد برای طرفین قطعی و لازمالاجراء است و زاید بر پنج میلیون (5.000.000) ریال ، همچنین در سایر موارد مذکور در این ماده ، رأی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی قابل تجدید نظر است و طرفین میتوانند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون ، تقاضای تجدید نظر نمایند.
تبصره (1) فصل 30 جدول تعرفه گمرکی ضمیمۀ قانون امور گمرکی مصوب 1350 حذف و اختلاف مورد اشاره در این تبصره به مرجع موضوع ماده 51 قانون مذکور ارجاع میگردد. در صورت بروز اختلاف بین گمرک و صاحب کالا در طبقهبندی کالا یک نفر نماینده از وزارتخانه ذیربط (بر حسب نوع کالا) به معرفی وزیر مربوطه به اعضاء کمیسیون اضافه میشود. (مادۀ 51 ق.ا.گ).
1. تعداد اعضاء و مدت انتصاب آنان
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی دارای هفت نفر عضو اصلی و پنج نفر عضو علیالبدل میباشد که پنج نفر از اعضاء اصلی و پنج نفر علیالبدل به انتخاب رئیس کل گمرک از کارمندان بصیر و مطلع به امور گمرکی و یکنفر عضو اصلی از کارمندان بصیر و مطلع وزارت امور اقتصادی دارائی و یکنفر عضو اصلی از کارمندان بصیر و مطلع وزارت بازرگانی به انتخاب وزراء مربوط به موجب احکام رسمی اداری برای مدت دو سال تعیین میشود.
اعضاء کمیسیون را در مدت مذکور نمیتوان تغییر داد مگر در صورت استعفاء یا انتقال به نقاط خارج از مرکز یا محکومیت اداری یا کیفری (مادۀ 301 آ.ا.ق.ا.گ).
2. انتخاب رئیس و نایب رئیس
از بین کارمندان اصلی کمیسیون ، یک نفر رئیس و یک نفر نایب رئیس در اولین جلسۀ کمیسیون با رأی مخفی انتخاب میشود و نسبت به هر دو از طرف رئیس کل گمرک حکم انتصاب صادر میشود. (مادۀ 302 آ.ا.ق.ا.گ).
3. انتخاب منشی
یکنفر از کارمندان گمرک بهموجب حکم اداری بهسمت منشی کمیسیون تعیین میگردد؛ منشی کمیسیون ممکن است از میان اعضاء علیالبدل کمیسیون نیز انتخاب شود. (مادۀ 303 آ.ا.ق.ا.گ).
4. محل تشکیل جلسات
محل انعقاد کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی و کمیسیون تجدید نظر در گمرک ایران خواهد بود. (مادۀ 324 آ.ا.ق.ا.گ).
5. تشکیل کمیسیون اضافی
در صورت تراکم و کثرت کار ، رئیس کمیسیون میتواند از بین اعضاء اصلی و علیالبدل ، کمیسیون اضافی تحت نظر خود یا نایب رئیس کمیسیون تشکیل دهد. (مادۀ 304 آ.ا.ق.ا.گ).
6. وظایف کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
وظایف کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی بهشرح زیر است:
الف- رسیدگی و صدور رأی نسبت به پروندههائی که تشخیص نوع کالای موضوع آنها در مرکز یا شهرستانها از لحاظ تطبیق با مندرجات تعرفۀ گمرکی مورد اختلاف نظر واقع شده و از طرف رئیس کل گمرک یا شخصی که از طرف رئیس کل گمرک کتباً تعیین میشود برای حل اختلاف به کمیسیون ارجاع میگردد.
ب- رسیدگی به درخواستهائی که مبنی بر استعلام تعرفهبندی کالا از طرف بازرگانان یا از طرف ادارۀ گمرک شهرستانها به گمرک ایران میرسد و از طرف رئیس کل گمرک یا شخصی که از طرف رئیس کل گمرک کتباً تعیین میشود برای رسیدگی و اظهار نظر به کمیسیون احاله میگردد.
ج- رسیدگی و صدور رأی در مورد هر اختلافی که از اجراء مقررات گمرکی و مقررات عمومی صادرات و واردات ناشی شده و پروندۀ آن از طرف رئیس کل گمرک یا شخصی که از طرف رئیس کل گمرک کتباً تعیین میشود برای همین منظور به کمیسیون ارجاع میگردد.
د- مشاوره و اظهارنظر در مورد طرحها یا گزارشها یا پیشنهادهائی که به گمرک ایران میرسد و از طرف رئیس کل گمرک یا شخصی که از طرف رئیس کل گمرک کتباً تعیین میشود به کمیسیون ارجاع میگردد (مادۀ 305 آ.ا.ق.ا.گ).
7. قطعیت رأی کمیسیون
رأی و تشخیص کمیسیون در موارد مشمول دو بند (الف) و (ج) از مادۀ 305 آئیننامۀ اجرائی قانون امور گمرکی (وظایف کمیسیون) اعم از اینکه با اکثریت یا به اتفاق آراء صادر شده باشد هرگاه مابهالتفاوت موضوع اختلاف 5 میلیون ریال یا کمتر باشد قاطع خواهد بود. لیکن در موارد مشمول بندهای (ب) و (د) از مادۀ مزبور به استثناء مورد مشمول تبصرۀ 3 مادۀ 99 آئیننامۀ اجرائی قانون امور گمرکی (استعلام تعرفه) ، نظری که کمیسیون اظهار میکند نظر مشورتی خواهد بود. (مادۀ 306 آ.ا.ق.ا.گ).
8. عدم تسری آراء صادره
آراء کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی فقط در خصوص امر رسیدگی شده قابل اجراء است (تبصرۀ 3 مادۀ 52 ق.ا.گ).
9. قابل تجدید نظر بودن رأی کمیسیون
در مواردی که مابهالتفاوت موضوع اختلاف از 5 میلیون ریال تجاوز کند ، کمیسیون مکلف است در پایان رأی صادره قابل تجدید نظر بودن رأی را صریحاً اعلام نماید و هرگاه یکی از طرفین نسبت به آن معترض باشد میتواند در مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی ، تقاضای تجدید نظر نماید (قسمت اخیر مادۀ 51 قانون امور گمرکی). (تبصرۀ 1 مادۀ 306 آ.ا.ق.ا.گ).
10. تعیین وقت جلسه و ابلاغ به مؤدی
در مواردی که کمیسیون بخواهد در اجراء بندهای (الف) و (ج) مادۀ 305 آئیننامۀ اجرائی ق.ا.گ. به پروندهای رسیدگی نماید ، باید با توجه به آئین دادرسی مدنی وقت رسیدگی تعیین و وقت تعیین شده را جهت حضور مؤدی یا نماینده قانونی او به نامبرده ابلاغ نماید. عدم حضور مؤدی یا نمایندۀ قانونی او بدون عذر موجه ، مانع رسیدگی کمیسیون نخواهد بود (تبصرۀ 2 مادۀ 306 آ.ا.ق.ا.گ).
11. تعداد جلسات عادی کمیسیون
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی در هر هفته ، لااقل باید پنج جلسۀ عادی داشته باشد. (مادۀ 307 آ.ا.ق.ا.گ).
12. جلسه خارج از نوبت
کمیسیون میتواند طبق دعوت رئیس کل گمرک یا شخصی که از طرف رئیس کل گمرک کتباً تعیین میشود ، برای رسیدگی به موضوع خاص و فوری که صلاحیت رسیدگی به آنرا داشته باشد ، جلسه خارج از نوبت تشکیل دهد. (مادۀ 308 آ.ا.ق.ا.گ).
13. غیبت اعضاء کمیسیون
هر یک از اعضاء کمیسیون اعم از اصلی و علیالبدل که سه جلسۀ متوالی بدون عذر موجه غایب باشد از عضویت کمیسیون رسیدگی به اختلاف گمرکی بر کنار میشود (مادۀ 309 آ.ا.ق.ا.گ).
14. ترتیب ارجاع پرونده به کمیسیون
پروندههائی که به کمیسیون ارجاع میشود باید گزارش مشروح ادارۀ مربوط ضمیمۀ آن باشد و اگر ارجاع پرونده در اثر تقاضای مؤدی بهعمل آید ، باید تقاضانامۀ او که حاکی از موارد شکایت و دلایل اعتراض باشد نیز ضمیمه گردد و ادارۀ مربوط مکلف است نسبت به موارد شکایت و دلایل اعتراض مؤدی ضمن گزارش خود مشروحاً اظهارنظر نماید.
ادارات گمرک تقاضای نمایندگان اشخاص را در مورد ارجاع اختلاف به کمیسیون در صورتی میتوانند بپذیرند که ضمن وکالتنامۀ رسمی آنها ، حق شکایت و تقاضای ارجاع به کمیسیون نیز منظور شده باشد.
هرگاه برای کالائی درخواست تعرفهبندی شده باشد ، ادارۀ تعرفه مکلف است علاوه بر گزارش ادارۀ مربوط ، برگ مشخصات کامل کالا را تهیه و به کمیسیون ارسال دارد و در این مورد کمیسیون تمام مشخصات مزبور را پس از تطبیق و تائید در رأی صادره منعکس مینماید (مادۀ 310 آ.ا.ق.ا.گ).
15. ثبت پرونده در دفتر مخصوص و رعایت نوبت
پس از وصول پرونده به کمیسیون ، منشی کمیسیون موظف است آنها را در دفتر مخصوص ثبت و با رعایت نوبت در کمیسیون مطرح نماید (مادۀ311 آ.ا.ق.ا.گ).
16. صدور قرار کمیسیون بهمنظور رفع نقص پرونده
پروندههائی که بهمنظور رفع نواقص یا احاله به آزمایشگاه یا ضمیمه کردن سوابق و غیره به ادارات مربوط مسترد میشود پس از رفع نقص و تکمیل پرونده که دوباره به منشی تسلیم میگردد ، منشی کمیسیون باید برای این پروندهها حق تقدم قائل شده و در اولین جلسه به کمیسیون تسلیم نماید (تبصرۀ مادۀ 311 آ.ا.ق.ا.گ).
17. شروع مذاکرات کمیسیون و اقدام به صدور رأی
مذاکرات کمیسیون در موقعی شروع میگردد که حداقل چهار نفر از اعضاء در جلسه حاضر باشند ولی اقدام به اخذ رأی فقط در موقعی صورت میگیرد که حداقل پنج نفر از اعضاء در جلسه حضور داشته باشند. (مادۀ 312 آ.ا.ق.ا.گ).
18. رسمیت آراء صادره
آراء صادره از کمیسیون در صورتی رسمیت دارد که حداقل چهار نفر در آن رأی ، اتفاق نظر داشته باشند (تبصرۀ مادۀ 312 آ.ا.ق.ا.گ).
19. رعایت نوبت و ثبت خلاصه مذاکرات و خلاصه رأی ، در دفتر ثبت
پروندههای ارجاعی به کمیسیون باید به ترتیب نوبت و با رعایت تاریخ تسلیم آنها مورد رسیدگی قرار گرفته رأی و تصمیم کمیسیون اعلام گردد.
در کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی دفتری بهنام دفتر ثبت خلاصۀ مذاکرات نگاهداری میشود که تنظیم و نگاهداری این دفتر بهعهدۀ منشی کمیسیون میباشد. همینکه رسمیت جلسه اعلام شد منشی کمیسیون در همان جلسه در دفتر مذکور شمارۀ جلسه و تاریخ روز و ساعت شروع مذاکرات را با ذکر اسامی اعضاء حاضر در جلسه قید و شماره و نوبت هر پرونده را که مطرح میشود نوشته و سپس مذاکراتی را که در مورد آن پرونده صورت میگیرد بهطور اختصار در دفتر منعکس و خلاصۀ رأی را که کمیسیون میدهد از روی ورقه چاپی مخصوص در دفتر مزبور نقل مینماید (مادۀ 313 آ.ا.ق.ا.گ).
20. امضاء اعضاء حاضر ، در همان روز رسیدگی و اظهارنظر
نظر کمیسیون نسبت به هر پرونده که طرح میشود باید در همان جلسه روی ورقۀ چاپی مخصوص قید و منعکس گردیده به امضاء اعضاء حاضر در جلسه برسد ، خواه موضوع پرونده در آن جلسه خاتمه یافته و تصمیم متخذه رأی نهائی باشد و خواه ادامه رسیدگی به جلسه بعدی موکول شده باشد؛ و یا موکول به تحصیل نظر کارشناس یا آزمایشگاه یا رفع نقص پرونده یا غیره باشد (تبصرۀ مادۀ 313 آ.ا.ق.ا.گ).
21. کفایت مذاکرات
کفایت مذاکرات در موضوع هر پرونده که مطرح است به محض اینکه از طرف یکی از اعضاء پیشنهاد شد مورد اخذ رأی قرار میگیرد و در صورت تصویب کفایت شور و مذاکره ، بلافاصله نسبت به اصل موضوع اخذ رأی قرار میگیرد و رأی صادره در ورقۀ چاپی مخصوص منعکس و از طرف حاضرین جلسه اعم از موافق و مخالف امضاء میشود (مادۀ 314 آ.ا.ق.ا.گ).
22. نظر اقلیت
هرگاه در موضوعی ، رأی کمیسیون با اکثریت صادر شود اعضائی که با نظر اکثریت موافق نیستند نظر خود را در ورقه چاپی مذکور قید و امضاء مینمایند (تبصرۀ مادۀ 314 آ.ا.ق.ا.گ).
23. عدم اکثریت لازم
هرگاه در موضوعی بهعلت غیبت بعضی از اعضاء ، اکثریت لازم حاصل نگردد و دسترسی فوری به اعضاء علی البدل برای دعوت آنان بهجای اعضاء غایب میسر نگردد ، آن موضوع در اولین جلسه عادی یا خارج از نوبت بعدی مجدداً مطرح و مورد رسیدگی و اخذ رأی قرار میگیرد (مادۀ 315 آ.ا.ق.ا.گ).
24. استفاده از متن نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده و یادداشتهای توضیحی آن
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی موظف است برای تشخیص طبقهبندی کالا در مواردی که ابهام وجود داشته باشد متن نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده و یادداشتهای توضیحی آن ، همچنین آراء صادره از سوی شورای همکاریهای گمرکی (سازمان جهانی گمرک) را در مورد طبقهبندی کالای مشابه ، ملاک رأی و تشخیص خود قرار دهد؛ در چنین مواردی لازم است در اوراق رأی صادره به منافع مزبور اشاره شود (مادۀ 316 آ.ا.ق.ا.گ).
25.اعتراض به رأی کمیسیون (قابل تجدید نظر)
رأی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی در صورتیکه در اجراء بندهای (الف) و (ب) مادۀ 305 آئیننامۀ اجرائی قانون امور گمرکی صادر شده باشد و مبلغ مورد اختلاف نیز بیش از 5 میلیون ریال باشد و در ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض طرفین (گمرک یا صاحب کالا) قرار گرفته باشد ، قابل تجدید نظر است (بند 3 مادۀ 320 آ.ا.ق.ا.گ).
26. سایر اختیارات کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی میتواند:
1. در مواردی که مراجعه به پروندهها و سوابقی را لازم بداند یک یا دو نفر از اعضاء اصلی یا علیالبدل کمیسیون را برای مطالعۀ آن پروندهها و سوابق و تهیۀ خلاصۀ آنها مأمور نماید.
2. در مواردی که لازم بداند یا به تقاضای ذینفع موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری یا مراجع علمی و رسمی مملکتی یا شخصیتهائی که (اعم از حقیقی و حقوقی) از طرف دستگاههای دولتی معرفی شدهاند ، ارجاع نموده و حق الزحمۀ کارشناسی و طرفی را که باید آنرا پرداخت نماید ، تعیین کند. حکم صادره در این دو مورد لازمالاجراء است.
3. به شاکیان متقاضی گواهینامه بدهد که رونوشت گواهی شدۀ اسناد مورد استناد خود را از ادارات و بنگاهها تحصیل نمایند و ادارات و بنگاهها مکلف هستند با رعایت مقررات آئین دادرسی مدنی رونوشت مورد درخواست را تهیه و تسلیم نمایند.
4. هر نوع تحقیق و اقدامی را که برای روشن شدن موضوع و احقاق حق لازم بداند به هر طریق که مقتضی تشخیص دهد ، بهعمل آورد (مادۀ 317 آ.ا.ق.ا.گ).
27. استرداد پروندههای ناقص
پروندههائی که بهطور ناقص به کمیسیون میرسد ، پس از طرح در جلسه و حصول اطلاع از نواقص آن عیناً با بیان موارد نقص به ادارۀ مربوط جهت رفع نواقص مسترد میشود (مادۀ 318 آ.ا.ق.ا.گ).
28. ارسال ورقۀ اصلی رأی به ادارۀ مربوطه
پس از این که نظر نهائی کمیسیون در مورد هر پرونده صادر گردید منشی کمیسیون پرونده را با اصل ورقه رأی ، بعد از ثبت آن در دفتر ، عیناً به ادارۀ مربوط مسترد میکند (مادۀ 319 آ.ا.ق.ا.گ).
29. ابلاغ رأی
رئیس ادارۀ مربوط به مجرد اینکه پروندۀ امر به انضمام ورقۀ رأی کمیسیون از طرف منشی اعاده شد ، باید عین رأی را برای استحضار رئیس کل گمرک ارسال دارد
بازگشت به صفحه نخست