___________________________________________________________________________________________________________________
سرقت یکی از جرایمی است که قانونگذار پیش بینی کرده و برای تحقق آن شرایطی را در نظر گرفته به طور کلی در تعریف جرم سرقت چنین آمده:« ربودن مال متعلق به غیر است»
جرم سرقت دارای چند رکن اساسی است که در صورت عدم وجود یکی از آنها جرم سرقت واقع نمی گردد:
1- ربودن یا عنصر مادی سرقت .2- منقول بودن مال ربوده شده .3- تعلق مال ربوده شده به غیر .4- وجود قصد متقلبانه یا قصد مجرمانه در سرقت .
به طور کلی سرقت حدی یا تعزیری می باشد
در قانون مجازات اسلامی جدید و بندهای ذیل آن، تعدادی از بندها به شرایط سارق برای اعمال سرقت حدی اشاره کرده است، در قانون قانونگذار بیان می‌کند که سارق باید هتک حرز کند.
یکی از شروط تحقق سرقت حدی به معنای اخص آن است که خود سارق، خواه به نحو فردی یا مشارکتی مبادرت به از میان برداشتن یا زدودن مکان مناسب نگهداری مال بکند.
مال سرقت‌شده در سرقت حدی
برابر قانون مجازات اسلامی جدید مال سرقت‌شده باید شرعاً دارای مالکیت باشد، بنابراین اگر مال موضوع جرم سرقت فاقد مالکیت باشد، سرقت حدی محقق نمی‌شود.
برابر قانون مجازات اسلامی سرقت نباید در سال قحطی صورت گیرد، به این ترتیب تحقق سرقت حدی حتی با داشتن سایر شرایط مربوط به سارق یا مال مسروقه به واسطه اثر زمان که آن همان وجود سال قحطی بوده مانع تحقق سرقت حدی است.به گفته وی، این تنها بندی است در ماده فوق که اشاره به اثرزمان در تحقق جرم سرقت حدی به معنای اخص دارد. در این مورد ذکر این نکته الزامی است که معیار تشخیص قحطی فقدان یک یا چند نوع وسیله اصلی زندگی همچون موارد مصرفی روزانه نیست، بلکه قحطی در عمل باید محقق شود و عرفا صادق باشد اما اگر در منطقه خاصی از کشورمان به واسطه شرایط خاص اجتماعی یا اقلیمی، قحطی محقق شود و عرفا بتوان گفت که درمنطقه مورد نظرقحطی محقق شده است.
در هر حال همین که سرقت فاقد جامع شرایط حد باشد، سرقت تعزیری است و سارق طبق مقررات قانون قابل مجازات می باشد، سرقت تعزیری نیز به دو قسم است سرقت تعزیزی ساده و سرقت تعزیری مقرون به کیفیت مشدده.
سرقت تعزیری ساده:
« در سایر موارد که سرقت مقرون به شرایط مذکور در موادّ فوق نباشد مجازات مرتکب، حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق خواهد بود».
همچنین هر کس مال دیگری را برباید و عمل او مشمول عنوان سرقت نباشد به حبس از شش ماه تا یکسال محکوم خواهد شد و اگر در نتیجه این کار صدمه ای به مجنی علیه وارد شده باشد به مجازات آن نیز محکوم خواهد شد.
بنابراین در حال حاضر سرقت ساده مستوجب تعزیر اگر موجب اخلال در نظم یا خوف شده یا بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد اگرچه شاکی نداشته یا شاکی داشته ولی گذشت کرده باشد سارق به حبس تعزیری از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد و اگر سرقت فاقد هر یک از شرایط بوده و مقرون به کیفیت مشدّده نیز نباشد مجازات مرتکب حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق خواهد بود.
سرقت تعزیری مشدّد:
در مقابل سرقت ساده، سرقت هایی وجود دارند که مقرون به علل مشدّده بوده و مرتکب یا مرتکبین آنها مستحق مجازات شدیدتری می باشند.
اولین کیفیت مشدّده این است که سرقت در شب واقع شده باشد. لذا سارق با استفاده از تاریکی شب دست به سرقت زده .
مقنن در هیچ یک از مواد قانونی مشخص نکرده که شب از چه زمانی شروع و در چه زمانی پایان می یابد. ولی در عمل شب به فاصله زمانی اطلاق می گردد که بین غروب آفتاب تا طلوع آن قرار دارد.
الف) سرقت مسلّحانه گروهی در شب:
هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد. در صورتی که بر حامل سلاح عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا 74 ضربه می باشد.
همان طور که مشاهده می شود برای تحقق این جرم، سرقت باید در شب، یعنی بین غروب آفتاب تا طلوع صبح، و به وسیله دو یا چند نفر که حداقل یکی از آنان مسلح به سلاح ظاهر یا مخفی باشد ارتکاب یابد.
ب: سرقت مقرون به آزار یا به طور مسلّحانه:
« هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلّح باشد، به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاّق تا 74 ضربه محکوم می شود و اگر جرمی نیز واقع شده باشد، علاوه بر مجازات جرح، به حداکثر مجازات مذکور در این مادّه محکوم می گردد.»
در تحقق این جرم، شدّت آزار شرط نیست، همچنین منظور از جرح در مادّه نیز هر نوع جراحتی، اعم از سطحی یا عمیق، می باشد. به نظر می رسد علی رغم عدم اشاره به تهدید در مادّه که در ماده 223 قانون مجازات عمومی به آن اشاره شده بود، تهدید را بتوان نوعی آزار روحی دانسته و در نتیجه تحت شمول مادّه قرار داد.
بازگشت به صفحه نخست